Cây Đơn Kim – Loại cây dại dễ kiếm giúp hạ men gan hiệu quả

Đơn Kim là loại cây mọc hoang rất quen thuộc ở làng quê Việt Nam. Trong Đông y, loài cây này được coi là một trong những vị thuốc quý có tác dụng tuyệt vời giúp bảo vệ gan, hạ men gan, phòng ngừa xơ gan, ung thư gan do thường xuyên sử dụng rượu bia…

Tìm hiểu đặc điểm của cây Đơn Kim
Trong dân gian Cây Đơn Kim hay còn gọi là cây Đơn buốt, Quỷ châm thảo, Cúc áo, Manh tràng thảo, Tử tô hoang. Cây có tên khoa học là Bidens pilosa, thuộc họ Cúc – Asteraceae. Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam, tập I, trích trang 954 của tác giả Võ Văn Chi: Đơn Kim thuộc dạng cây thảo sống hằng năm, cao 0,30 – 1,00 m, mọc đứng, phân nhánh nhiều. Thân và cành đều có rãnh chạy dọc, khi già màu nâu tía, thân non có lông. Lá mọc đối, cuống dài, mặt trên ráp, mép khía răng cưa nhọn, đều. Cụm hoa ở nách lá hay ở ngọn, mọc riêng lẻ hay từng đôi một. Trong mỗi đầu hoa, các hoa vòng ngoài hình lưỡi màu trắng, các hoa ở giữa màu vàng. Quả bế hình thoi, có 2 – 3 sừng ở đầu quả như những cái gai nhỏ.

Nơi phân bố, thành phần hóa học chính và cách thu hái cây Đơn Kim đạt hàm lượng cao nhất
Đơn Kim mọc phổ biến khắp nơi ở nước ta từ Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng vào tới các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, dọc ven đường, các bãi hoang, nương rẫy, quanh làng bản, từ vùng thấp lên đến độ cao 1600 m. Ngoài ra, loài cây này, còn xuất hiện phổ biến ở Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Philipin.

Cây Đơn Kim ra hoa vào 2 mùa: tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 8 đến tháng 10. Thời điểm trong cây chứa nhiều dược chất nhất là vào giữa mùa ra hoa, người ta thường cắt toàn cây (trừ rễ) rửa sạch đất cát, dùng tươi hay phơi khô để làm thuốc.

Tác dụng và công dụng của cây Đơn Kim dưới góc nhìn Đông y và Tây y

Theo Y học cổ truyền, cây có vị đắng, tính mát nên có tác dụng thanh nhiệt giải độc, chỉ tả, khu ứ hoạt huyết. Bên cạnh đó, các nghiên cứu khoa học cũng đã chỉ ra, cây Đơn Kim chứa nhiều Polyacetylen, Flavonoid có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn. Mặt khác, theo Sách Trung Quốc dược dụng thực vật đổ giám, cây còn có tác dụng giải độc gan, cầm tiêu chảy và giải nhiệt rất tốt.

Mới đây, theo một nghiên cứu của tạp chí Dược học số 0866-7861, thử nghiệm tiêm cao lỏng Đơn Kim vào chuột bị viêm cấp, phù chân. Cao Đơn Kim có tác dụng làm giảm thể tích dịch viêm, giảm ố lượng bạch cầu trong dịch rỉ viêm khiến trọng lượng của những u hạt bị giảm. Với kết quả nghiên cứu này, các nhà khoa học có thể áp dụng cây Đơn Kim trong việc điều trị gan ở người, chống viêm nhiễm, ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, kìm hãm sự bùng phát của những ổ dịch viêm, đặc biệt là ổ dịch viêm ở bụng của những người bị xơ gan cổ trướng.

Cây Đơn Kim – bài thuốc dân gian tuyệt vời cho những lá gan bị suy giảm chức năng.
Hiện nay việc điều trị các bệnh lý về gan có rất nhiều hướng đi. Trong đó việc sử dụng các bài thuốc dân gian được rất nhiều người bệnh tin dùng. Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, trang 120 của – GS.TS khoa học Đỗ Tất Lợi, cây Đơn Kim được kết hợp với nhiều vị thuốc khác như:

Mề đay, nổi mẩn, lở trĩ: Dùng lá Đơn kim giã nhỏ, xát hoặc đắp vào chỗ đau.
Chữa mẩn ngứa do dị ứng thời tiết: Đơn kim 100 – 200 g, nấu với 4 – 5 lít nước, dùng để tắm, đồng thời lấy bã xát kỹ lên vết mẩn.
Viêm gan virus: Đơn kim cả hoa và lá 20 g, Chó đẻ răng cưa 20 g, Cam thảo đất 15 g, Bồ bồ 15 g, hạt Dành dành 12 g, sắc uống .
Viêm gan vàng da do thấp nhiệt: Đơn kim 30 – 60 g, phối hợp với Đại táo 30 – 60g, sắc nước uống.

Để lá gan khỏe mạnh bắt buộc phải chọn Đơn Kim mọc ở những nơi không khí trong lành
Do bản chất cây hút chất độc rất mạnh nên cây Đơn Kim mọc ở những nơi nhiều khói bụi, khu công nghiệp, có hàm lượng kim loại nặng và độc tố có trong dịch chiết rất cao. Nếu người dùng không biết hoặc vô tình dùng phải sẽ mang chất độc vào người, bệnh không thuyên giảm lại còn nặng thêm.

Bởi vậy, cây Đơn Kim để chữa bệnh phải được thu hái trên núi cao – nơi có không khí trong lành, nguồn nước không bị ô nhiễm thì mới đảm bảo chất lượng để sử dụng. Khi vào cơ thể, các hoạt chất trong cây sẽ nhanh chóng hút các chất độc, đặc biệt là ở gan để đào thải ra ngoài, giúp cơ thể nhanh chóng khỏe mạnh, minh mẫn, hết vàng da và làm giảm men gan nhanh chóng.

Theo sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, trang 120 của – GS.TS khoa học Đỗ Tất Lợi.

Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam, tập I, trích trang 954 của tác giả Võ Văn Chi.